सुर्खेत । किसानले वर्षभरीको परिवार गाँसका रुपमा लगाएको मकै बालीमा रोग किराले सखाप पारेपछि चिन्तीत भएका किसानलाई सान्त्वना दिन कर्णाली प्रदेशका भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारीमन्त्री आफै बारीमा पुगेका छन् ।
दैलेखेको गुराँस गाउँपालिका-४ साल्तडाका किसानले फोन गरेर मकैमा रोग लागेको भन्दै दुखेसो पोखेपछि मन्त्री शाह विज्ञ टोली लिएर आफै बारीमा पुगेका हुन् ।
'परिवार पाल्ने बारीको बारी रोग किराले सखाप पारेपनि कतैबाट समाधान नपाएपछि आप्mनै जिल्लाका कृषि मन्त्री भएकाले सिधैं फोन गरें', किसान तेजबहादुर शाहीले नेपालवोटसँग भने, 'मैलेले फोन गरेको २४ घण्टाभित्रै मन्त्री शाहले आइतबार विज्ञसहितको टोली लिएर आफै मेरो खेतबारीमा रोगको पहिचानको लागि आउनु भयो । शुरुमा त मलाई पत्यार नैं लागेन तर पछि निकै खुशी पनि भएँ।'
साल्तडामा मकैको बीउ उत्पादनका लागि ५ हेक्टरभन्दा बढी क्षेत्रफलमा लगाइएको मकैमा रोग देखिएपछि किसान तेजबहदुर लगायतका किसान चिन्तित बनेका थिए। तेजबहादुरले ८ हेक्टर भन्दा बढी क्षेत्रफल रहेको साल्तडामा ५ हेक्टरमा मकै, आँप र केराको खेती गरिएको बताए। उनका अनुसार ५ हेक्टर जग्गामा लगाइएको मकैमा रोग लागेर सखाप पारेको छ ।
वर्षिक ८ टन भन्दा बढी मकैको बीउ उत्पादन हुने क्षेत्रमा गत बर्ष र यस बर्ष रोग किरा लागेर ५० प्रतिशत बढी बाली नष्ट भएपछि निकै चिन्तीत बनेका तेजबहादुरले रोग किराको व्यवस्थापन र थप राहतको लागि प्रदेश सरकार गुहारेका हुन् ।
मन्त्री शाहसँगै फिल्ड अनुगमनमा पुगेका एकीकृत कृषि प्रयोगशाला सुर्खेतका बाली विकास अधिकृत यामबहादुर रानाले उक्त मकैमा कम्प्लेक्स टाइपको रोग देखिएको बताए।
रानाले उक्त मकैमा थेग्ले, घोगा कुइने र काण्ड कुईने रोग देखिनुका साथै खाद्य तत्वको पनि कमी भएको बताए।साथै रानाले रोगको उपचार गर्नका लागि आवश्यक प्रयत्न गरिनुका साथै कृषकले खेति गर्दा अबका दिनमा बाली चक्र प्रणाली अपनाउनु पर्ने, रोग सहन सक्ने क्षमता भएका जातका बाली लगाउने, खेतबारीको सरसफाई गर्ने र प्रयाप्त सिचाई व्यवस्था गरी खेती प्रणाली परिवर्तन गर्ने गरेमा रोगबाट बच्न सकिने सुझाव दिए।
यस्तै, अनुगमनपछि मन्त्री शाहले दैलेखको साल्तडा कृषि उत्पादनको लागि सम्भावना बोकेको क्षेत्र भएको बताए । किसानलाई समस्या भएको मन्त्रालयलाई जानकारी हुने बित्तिकै किसानको बारीमा प्राविधिकहरुसँग सरकार उपस्थित भएर समस्या समाधानका लागि अनुगमन गरिएको छ, 'सरकार किसानको पक्षमा छ। समस्या असिमित छन। सबै सरकारले गरिदिओस भन्ने मनोविज्ञान छ। तर, आफ्नो कर्तव्य अनुरुपका कामहरू किसानले पनि गर्नुपर्छ भने सरकारले गर्ने सक्ने सहयोग गर्छ नै,' उनले थपे, 'प्रदेश सरकारले कर्णालीलाई अर्गानिक प्रदेशको रूपमा विकास गर्न लागिरहेको बताउँदै यसमा किसानहरूले साथ दिनुपर्ने बताए। उनले रासायनिक मलको प्रयोगको कारणले माटोको उर्वराशक्ती ह्रास भएको बताउँदै माटोमा अम्लियपना वृद्धि भएर माटोले उत्पादन दिन नसक्ने अवस्थामा छ।'
यस्तै, अनुगमनमा गएका मन्त्रीसहितको टोलीलाई किसानहरूले मागपत्र दिएका थिए। उक्त मागपत्र ग्रहण गर्दै मन्त्री शाहले प्रदेश सरकारले साल्तडामा सिंचाइका लागि चालू आर्थिक वर्षमा बजेट विनियोजन गरेको र मागपत्रमा भएका विषयहरूलाई आवश्यकताका आधारमा सरकारले सम्बोधन गर्ने प्रतिबद्धता जनाए।
